POWRÓT

Ludzkie ciało jest fantastycznym zbiorem wielu kości, stawów oraz tkanek miękkich. Część z nich pod wpływem obciążenia lub czasu ulega niestety uszkodzeniom. Na większość dolegliwości mamy wpływ dlatego tak ważne jest odpowiednie dozowanie obciążeń oraz dbanie o regenerację struktur, które na co dzień dźwigają setki, a nawet tony kilogramów. Dziś będę celował w okolicę kolan, a dokładnie w rzepki, które muszą naprawdę wykonać sporo pracy każdego dnia.

Rzepka jest strukturą twardą, kostną leżącą w miejscu dobrze znanym każdemu. Jest miejscem,, spotkania”  wielu struktur mięśniowo- powięziowych dlatego każda ma konkretne zadanie do wykonania. Można śmiało napisać, że rzepka to centrum odbierania informacji, nadawanych przez mięśnie leżące wokół niej (chyba, że ktoś ma usuniętą). Co to dokładnie oznacza? Mięśnie podczas swojej pracy, prowadzą rzepkę w różne kierunki, ale dzięki temu, że rzepka znajduje się w rowku pomiędzy kłykciami kości udowej jest zabezpieczona dzięki czemu nie dochodzi do podwichnięcia za każdym razem, gdy porusza się w górę i dół oraz na boki. Rzepka jako mała kość ma kilka zadań do spełnienia, ale jej głównym zadaniem jest stabilizacja uda podczas zgięcia kolana, powodując odciążenie więzadła krzyżowego tylnego oraz tylnej części torebki stawowej. Kolejnym bardzo ważnym zadaniem jest odciążenie ścięgna mięśnia czworogłowego uda, które zmienia swoje położenie podczas ruchu stawu kolanowego. Gdybyśmy nie mieli rzepek to dochodziłoby do zmiany biomechaniki kolana tzn., że podczas ruchów ścięgno mięśnia czworogłowego byłoby narażone na duże przeciążenia oraz tarcie o powierzchnię kostne uda. Jak nie trudno się domyśleć, brak rzepki lub zaburzenia z nią związane są głównymi czynnikami zwyrodnienia stawu kolanowego. Kiedy każdego dnia robimy tysiące kroków dochodzi do ciągłego przemieszczania się rzepki nie tylko w górę i dół, ale w mniejszym stopniu również na boki, co powoduje pewnego rodzaju tarcie powierzchni wewnętrznej. Dla lepszego wyobrażenia, chrząstka rzepki jak szklistą powierzchnią i to właśnie dzięki takiej budowie wykonuje tysiące ślizgów
w ciągu dnia. Sprawa zaczyna się komplikować, kiedy nieprawidłowa praca rzepki z powodu np. kompresji na kości powoduje ścieranie się
i w późniejszym etapie doprowadza do powstania szorstkiej powierzchni, która jest podatna na pojawiające się stany zapalne.

Wokół kolana występuje duża ilość tkanek co wiąże się z pewną trudnością podczas diagnostyki oraz ilością błędnych diagnoz. W pewnych sytuacjach wymagana jest szersza diagnostyka w postaci badania rentgenowskiego lub rezonansu. Staw kolanowy i objawy występujące wokół niego zazwyczaj mają dobre rokowania podczas leczenia rehabilitacyjnego w postaci zmniejszenia tarcia tkanek czy kompresji stawowej. Celem fizjoterapii jest również przygotowanie oraz zabezpieczenie tkanek i stawów przed większym obciążeniem nie tylko u sportowców, u osób po urazach ale tych którzy już posiadają osłabioną siłę mięśni i są potencjalnymi kandydatami na miano pacjentów.

Co może zaburzyć prawidłową pracę rzepki?

Na pewno czynników jest wiele, ale z tych najczęściej występujących to nie odpowiednia praca mięśniowo- powięziowa spowodowana np. dysbalansem mięśniowym. Wokół kolana jest wiele mięśni, które muszą ze sobą współpracować. Zaburzenie jednego z nich z jakiegoś dowolnego powodu wywoła zmianę w biomechanice innych sąsiadujących tkanek. Bardzo często nie odpowiednia siła mięśniowa skutkuje bólami rzepkowymi z powodu tarcia rzepki o kłykcie udowe lub przeciążenie troczków występujących dookoła niej.

Jak uniknąć problemów wokół kolan?

Na to pytanie nie da się krótko odpowiedzieć. Moim zdaniem wszyscy powinniśmy dbać o odpowiednią siłę mięśni wokół biodra, uda oraz łydek. Warto również pilnować o odpowiednią elastyczność tkankową i zwracać uwagę na poprawność wykonywania ćwiczeń jeśli już takie wdrożyliście. Jeśli chcielibyście prowadzić odpowiednią profilaktykę to polecam szczegółowe badanie stawów, mięśni oraz biomechaniki w moim gabinecie. Niestety nie ma jednego zestawu dla wszystkich dlatego ćwiczenia powinno dobierać się indywidualnie.

Co jeśli boli mnie okolica rzepki?

Jak już wcześniej pisałem, rzepka jest częścią, która dostosowuje się do tkanek sterujących wokoło. Bardzo istotnym błędem jest zwlekanie
z odpowiednim leczeniem i włączanie środków farmakologicznych, aby uśmierzyć bol. Tego typu działania nie naprawi problemu lecz go maskuje, bo przecież żadna tabletka lub zastrzyk nie naprawi biomechaniki jakiegokolwiek stawu. Właśnie dlatego polecam odpowiednią diagnostykę fizjoterapeutyczna.

Co zrobić, kiedy kolano jest zwyrodniałe?

Bardzo często słyszę w gabinecie od pacjentów, że mają zdiagnozowane zwyrodnienie kolana. Patrząc na zdjęcia rentgenowskie rzeczywiście widać zmiany w zarysie stawu i nie da się z tym polemizować. Stwierdzenie, że mamy coś zwyrodniale w swoim ciele wywołuje często negatywne i ostrożne podejście pacjentów. Pamiętajcie, że nie jest to wyrok. Każdy po 20-30 roku życia ma początki jakiegoś zużycia i normalne jest, że z wiekiem tkanki tracą elastyczność, nawodnienie oraz zdolności do obciążania. Sęk w tym, że nie każde zwyrodnienie boli i można z tym żyć przez wiele lat. Pacjenci, którzy chcą dalej uprawiać swoje aktywności lub cieszyć się swobodą, powinni dobrać odpowiedni program rehabilitacji, aby zapobiec dalszym zniszczeniom. W takich sytuacjach znów nasuwa się hasło,, diagnostyka” narządu ruchu w spoczynku, w trakcie czynności oraz obciążeń.

Podsumowanie

W dzisiejszym artykule starałem się przybliżyć Wam w  jaki sposób wygląda mechanizm urazów wokół rzepek i dlaczego powinno się o nie dbać. Najlepszym rozwiązaniem jakichkolwiek problemów dotyczących rzepek jest szybka reakcja i postawienie diagnozy. Odkładanie w czasie w sprawach urazów jest zawsze nieodpowiednim działaniem, gdyż przyczynia się do dalszego niszczenia struktur oraz powstawania kompensacji w okolicznych rejonach ciała. Jak to w życiu bywa na sukces trzeba sobie  zapracować dlatego pacjenci, którzy szybko zostaną poddani programowi leczenia mogą cieszyć się lepszą jakością życia.

#don’twait #besmart #painfree #trainwithprogruszecki

 autor: Jakub Gruszecki mgr fizjoterapii

Zadzwoń: +48 510876787